PREVENTIEMETHODIEKEN
VOOR MEER GEZONDHEID

Materialen voor buitenschoolse kinderopvang voor de ontwikkeling van een beleid rond gezond bewegen, beperken langdurig zitten en gezonde dranken en tussendoortjes. Beschikbaar voor alle buitenschoolse opvang in Vlaanderen en Brussel, zowel scholen die zelf opvang voorzien als IBO's.
Actieve kinderopvang biedt concrete ondersteuning aan de hand van een vorming voor de begeleiders en coördinatoren. Via de vorming word je geïnformeerd en gesensibiliseerd over de bestaande aanbevelingen, en leer je om een beleid rond deze thema’s op te starten of verder uit te bouwen.
Actieve kinderopvang bevat ook een aantal materialen, onder andere:
- een uitgebreide handleiding met alle thematische en praktische info om aan de slag te gaan + screeningsinstrument
- een Gezond gedacht bordspel voor het personeel om draagvlak te creëren en te sensibiliseren rond de verschillende thema’s
- 80 leuke actieve spelfiches voor de kinderen
- affiches en folders om ouders te informeren

'You bet!' is een educatief pakket over gokken voor 16-18-jarigen en verschaft op een interactieve manier correcte informatie over kansspelen. Spelen voor geld wordt vaak als een onschuldig vermaak gezien. Dat kan het ook zijn, maar er zijn wel valkuilen aan verbonden. Met dit pakket willen we informatie geven over onder andere de wetgeving inzake kansspelen, maar ook inzicht in de factor 'toeval' en de risico's verbonden aan kansspelen. Dit pakket is in eerste instantie getest en bruikbaar gevonden bij jongeren in het BSO en TSO.

'ROCK ZERO' is een methodiek waarmee jongeren spelenderwijs nadenken over hun eigen alcoholgebruik en
dat van hun peers en waarmee ze hun kennis en attitudes kunnen verfijnen. Ze leren op een ludieke manier dat (veel) alcohol drinken niet de norm is. De boodschap van het spel is 'alcohol, begin er niet te vroeg mee'.
Dit spel is op maat van veertien- tot zestienjarigen en bruikbaar voor groepen tot 25 spelers (maximaal vijf
groepjes van vijf spelers).

In dit pakket vind je specifieke tips om het spel in de klas, de leefgroep of de jeugdbeweging te spelen.
'Rock Zero' kan een onderdeel vormen van de pijler 'educatie' in een alcohol- en drugbeleid. Dit pakket bevat:
- Speluitleg
- Spelkaart voor de spelleider
- Extra infofiche voor leerkrachten
- Extra infofiche voor jeugdbewegingen
- Extra infofiche voor bijzondere jeugdzorg
- Spelbord, scorebord, pionnen, spelkaarten en jokers
- Spelvragen voor de spelers.

Project voor leerlingen van de derde graad lager onderwijs. Dit project wil kinderen stimuleren en ondersteunen om een gezonde keuze te maken en (nog) geen alcohol te drinken. Dit gebeurt door samen met de kinderen te onderzoeken wat alcohol doet, hen te stimuleren om kritisch te denken, hen bewust te maken van hun eigen houding en confrontatie met andere houdingen, hun sociale vaardigheden te versterken en hun weerbaarheid te verhogen.
LOL zonder alcohol omvat een lesboek opgebouwd rond 8 lessen en bijlagen met bijhorende taken- en opdrachtenkaarten, werkbladen, infofiches,...
Daarnaast bevat het pakket een projectboek voor de leerlingen en een handleiding dat het project situeert in het gezondheidsbeleid van de school en refereert naar de nieuwe eindtermen en leerdoelen WO.
Tot slot bevat de projectmap ook een flyer, die ouders zal warm maken voor het project.

Zilverwijzer in Woonzorgcentra wil de geestelijke gezondheid van de bewoners bevorderen. Bewoners die zich goed in hun vel voelen, kunnen beter om met uitdagingen die horen bij het ouder worden zoals ziekte, verlies van geliefden of verhuizen naar het woonzorgcentrum.

In het begin kon de me-ASSIST-toolbox enkel screenen, en dat enkel met de ASSIST (Alcohol, Smoking and Substance Involment Screening Test). Ondertussen werden de screeningsmogelijkheden op www.me-assist.com aanzienlijk uitgebreid.
Het is nu mogelijk om te screenen met de (getrapte) AUDIT en de ASSIST voor volwassenen, en de CRAFFT voor minderjarigen.
Voor elk van deze instrumenten, zijn er drie mogelijke manieren van werken. U kunt de screening nog steeds afnemen tijdens een gesprek, maar de patiënt kan de screening ook zelf uitvoeren. De patiënt kan de vragen beantwoorden op een tablet in de wachtzaal of, via een link in een e-mail, op zijn computer thuis. Deze zelfafname wordt audio-ondersteund, zodat ook mensen die minder leesvaardig zijn de vragen begrijpen.

Begeleid jij, als preventiewerker, in jouw regio een Sportivos-sportclub? Hier vind je een aantal nuttige materialen die kaderen binnen Sportivos Brons. Het gaat om:

- De informatie voor het startmoment
- De powerpoint van het startmoment
- De leidraden voor evaluatiemomenten
- De leidraad voor de vorming ‘Alcohol en drugs in de sportclub’ voor kantine-medewerkers en bestuursleden
- De powerpointpresentatie voor de vorming
- De uitnodiging, het evaluatieformulier en het attest voor deelname voor de vorming

Deze materialen ondersteunen professionelen uit de eerstelijnsgezondheidszorg en eerstelijnswelzijnswerkers in het omgaan met cliënten met een alcohol- of ander drugprobleem

Eet en beweeg jij volgens de voedings- en bewegingsdriehoek? Hoeveel zit je dagelijks? Geen idee en ben je toch benieuwd?
Test hier hoe jij eet en beweegt en maak een persoonlijk plan.
Moet je nu van vandaag op morgen je hele eet- en beweegpatroon omgooien? Nee hoor, elke kleine verbetering is een stap vooruit. Hou het vooral haalbaar voor jezelf.
De testjes zijn geschikt vanaf 6 jaar.

Hoe werkt het?
1. Doe de test: Door de testjes in te vullen ga je na hoeveel groenten of fruit je eet, hoeveel water je drinkt en hoeveel je beweegt.
2. Jouw vooruitgang: Door aan te melden op ‘Mijn Gezond Leven’ kan je de komende weken je vooruitgang evalueren. Vul de testjes opnieuw in en evalueer of je meer fruit, groenten en/of water eet of drinkt en of je meer beweegt.
3. Maak een plan: een online begeleidingstool helpt je om meer groenten, fruit of water te introduceren in je leven.

ASPHA wil huisartsen ondersteunen via telefoon en e-mail bij het begeleiden van suïcidale patiënten, hun omgeving en nabestaanden. Huisartsen die geconfronteerd worden met een suïcidale patiënt kunnen er onmiddellijk met hun vragen terecht.

Aan de hand van dit materiaal kan een lokaal dienstencentrum een preventieve aanpak rond alcohol ontwikkelen, op maat van hun werking.

Naast het uitwerken van een alcohol- en drugbeleid in elke sector afzonderlijk, zijn afstemming en samenwerking op lokaal vlak tussen deze sectoren nodig. Want een lokaal alcohol- en drugbeleid is een zaak van iedereen: het gezin, de wijk, het jeugdhuis, de school, de sportclub, het bedrijf, de horeca,... iedereen krijgt ermee te maken.

En iedereen kan vanuit zijn eigen invalshoek een rol spelen bij het bespreekbaar maken, voorkomen en verhelpen van alcohol- en drugproblemen.
Een lokaal beleid kan daarom niet door één organisatie worden uitgetekend, maar is het werk van vele betrokkenen. De lokale overheid kan hier ondersteuning bieden en zijn specifieke lokale voortrekkersrol opnemen.

Allerlei materialen en modules voor gebruikers, kinderen van ouders met een afhankelijkheidsproblematiek, partners van gebruikers en andere personen uit de omgeving van de gebruiker om aan een afhankelijkheidsproblematiek te werken.

ZOT op kamp biedt een leidraad voor jeugdbewegingen om afspraken te maken over alcohol en drugs op kamp en is een nieuw onderdeel van drugsinbeweging.be.

Intermediairs in de jeugdsector aanzetten tot het uitwerken van een multi-componenten alcohol- en drugbeleid: www.drugsinbeweging.be

TOPspel is een methodiek die ontwikkeld werd door De Sleutel, op basis van het evidence based Good Behaviour Game. Het traint de persoonlijke en sociale vaardigheden bij kinderen in de lagere school. De ingrediënten van TOPspel zijn teamwork, afspraken maken en positieve bekrachtiging. Gewenst gedrag wordt op een positieve en speelse manier ingeoefend.

Heel wat jongeren in het deeltijds onderwijs zijn maatschappelijk kwetsbaar en worden belast door situaties als moeilijke familiale omstandigheden, armoede en uitsluiting. Ze hebben nood aan gedifferentieerd onderwijs en een sterk op het individu afgestemd traject van alternerend leren en werken in centra voor DBSO of in de vorm van de leertijd. Voor het coachen van een drugbeleid is het belangrijk op de hoogte te zijn van de specifieke situatie en eigenheid van de organisatie waarmee men aan de slag gaat. Een hertaling van het concept Drugbeleid Op School (DOS) naar een drugbeleid op maat van het deeltijds onderwijs bleek aangewezen. Gezien de verschillen in structuur, organisatie, rollen en functies in de leertijd en in de centra DBSO zijn er twee draaiboeken.

Intermediairs in de uitgaanssector aanzetten tot het uitwerken van een multi-componenten alcohol- en drugbeleid.

De Kadermethodiek Gezonde School is een methodiek die je helpt om stap per stap te evolueren van losse acties naar een samenhangend gezondheidsbeleid op school, rekening houdend met een aantal succesfactoren.

Gezonde School biedt drie basisinstrumenten aan. Deze zijn bruikbaar voor elk type school (gewoon, deeltijds, buitengewoon onderwijs) en dit voor elk van de gezondheidsthema’s:
- de gezondheidsmatrix
- het stappenplan
- het spinnenweb gezondheidsbeleid.

BackPAC is een individuele interventie voor jongeren van 12 tot en met 15 jaar op maat van specifieke persoonlijkheidstypes. Het sensatiezoekend, impulsief, angstgevoelig en negatief denkend persoonlijkheidstype hangt samen met een verhoogd risico op middelenproblemen. Deelnemende jongeren gebruiken al alcohol en/of cannabis, maar nog niet problematisch. Ze krijgen inzicht in hun persoonlijkheid en de manier waarop ze omgaan met moeilijke situaties. BackPAC bestaat uit 2 gesprekken. Begeleiders van CLB, bijzondere jeugdzorg en CAW/JAC kunnen ermee aan de slag.