PREVENTIEMETHODIEKEN
VOOR MEER GEZONDHEID

Deze leidraad stelt een aangepaste aanpak voor om de vorming ‘Als Kleine Kinderen Groot Worden’ te geven aan Turkse ouders. Het belangrijkste doel van deze vorming voor Turkse ouders, is hen stimuleren om een gesprek over tabak, alcohol en drugs aan te gaan, met elkaar en met hun kind.

Dit is een les voor inburgeraars die kan gegeven worden binnen de lessen Maatschappelijke Oriëntatie van het Onthaalbureau. De les duurt ca. 2uur. De leidraad vormt een bijlage bij de vorming ‘Als Kleine Kinderen Groot Worden’, zodat deze aan de inburgeraars kan gegeven worden. Deze handleiding geeft extra tips over het gebruik van de verschillende methodieken bij andere culturen, in de context van een inburgeringstraject.

Het Vlaams Instituut Gezond Leven ontwikkelde samen met Disney Benelux Woogie boogie. Met Woogie boogie willen het Vlaams Instituut Gezond Leven en Disney Benelux het lang stilzitten bij kleuters (3-6 jaar) aanpakken.

Woogie boogie bestaat uit een reeks van leuke filmpjes, een methodiek voor kleuterklassen, een beweegdag (vanaf 2018) en challenges (vanaf 2020). Meer informatie op www.woogieboogie.be.

Met de campagne 'Zwart op wit bewezen: studenten amuseren zich ook zonder alcohol' wil VAD/De DrugLijn de verkeerde perceptie dat elke student een zware drinker is, bijstellen. Een tweede grootschalige bevraging over het middelengebruik van studenten in 2010 toont aan dat de meerderheid van de studenten op een verantwoordelijke manier met alcohol omgaat. Alleen schatten de studenten het alcoholgebruik van hun medestudenten veel hoger in dan de cijfers aangeven. Een misverstand dat VAD/De DrugLijn graag weerlegt, want eens studenten beseffen dat er niet zo veel alcohol gedronken wordt als gedacht, beperken ze zelf ook hun overmatig gebruik.
Het resultaat is te bewonderen in een campagnefilmpje. Je kan ook een affiche bestellen die naar het experiment verwijst.

Sommige jongeren (12-18 jaar) lopen een groter risico op problemen met middelengebruik dan anderen. 'Iedereen drinkt, iedereen blowt?' is een methodiek voor kortadvies, gestoeld op het principe van normatieve feedback, om met deze jongeren individueel preventief te werken rond alcohol en/of cannabis in het CLB of de bijzondere jeugdzorg.

Dit is een opvoedingscursus over tabak, alcohol en drugs, voorzien om te doorlopen met ouders (van tieners van 12 tot 16 jaar) uit etnisch-culturele minderheden gedurende 3 halve dagen (3 x 3uur). Je kan gebruikmaken van de PowerPointpresentatie die de rode draad vormt doorheen de 3 halve dagen. Daarnaast is er een werkboekje dat ouders kunnen gebruiken tijdens de cursus.

Alcohol en cannabis...zonder boe of bah is een pakket op maat van jongeren met een verstandelijke beperking. Het bestaat uit:
- Begeleidende fiches: deze bieden de nodige ondersteuning en achtergrondinformatie om met de brochures en de beeldenmethodiek aan de slag te gaan.
- 15 beelden op A3-formaat: jongeren zijn gevoelig voor visueel materiaal. Het werken met beelden kan het denkproces ondersteunen. Met deze beelden kunt u de dialoog over deze thema's op gang brengen.
- 2 brochures over alcohol en cannabis: 'Wat is het?', 'Wat doet het (fysiek en mentaal)?' en 'Wat zegt de wet?'. Tekeningen of foto's maken de informatie aanschouwelijker.

'Alcohol of cannabis… zonder boe of bah' kan individueel of in groep (bv. klas, leefgroep) gebruikt worden. Hoewel het pakket uitgewerkt is op maat van jongeren met een verstandelijke beperking, is het, mits enige creativiteit ook bruikbaar in het werken met volwassenen met een verstandelijke beperking.

Inspiratiebox voor scholen bij multimediale theaterproductie 'Grenzen'. Daarin gaan tieners de confrontatie aangaan met hun eigen grenzen, in een wereld vol diversiteit.

ATTENT is een initiatief van VAD in samenwerking met Formaat en met ondersteuning van Gezonde Gemeente. Met ATTENT zetten jeugdhuizen zich in voor een positief feestklimaat. Hiervoor kunnen ze zich inschrijven voor acht verschillende 'Attenties'. Inschrijven kan via de website van Formaat: http://www.formaat.be/attent/

Op www.noknok.be kunnen jongeren (12-16 jaar) hun mentaal welbevinden en veerkracht versterken aan de hand van wetenschappelijk onderbouwde informatie, opdrachten en tips.

Om hen hierin te begeleiden en persoonlijk advies te geven, is er de veerkrachttest: na het invullen krijgen jongeren feedback, tips en oefeningen waar ze meteen mee aan de slag kunnen om meer zelfvertrouwen te krijgen, positiever in het leven te staan of gezonder te ontspannen.

Het platform gebruikt spelelementen om jongeren te motiveren en sterker te maken. Zo kunnen ze hun creatiefste zelf bovenhalen in hun eigen NokNok-kamer. Hoe meer vooruitgang ze boeken, hoe meer mogelijkheden er verschijnen!

Op www.noknok.be staat bovendien een inspiratielijst met leuke activiteiten om samen met jongeren in groep aan hun veerkracht en mentaal welbevinden te werken.

Intermediairs in de bijzondere jeugdzorg aanzetten tot het uitwerken van een multi-componenten alcohol- en drugbeleid.

Sinds het schooljaar 2000-2001 organiseert VAD een leerlingenbevraging over alcohol en andere drugs bij jongeren in het secundair onderwijs. Werken aan een drugbeleid op school impliceert het doorvoeren van een verandering in de school. Of het nu gaat over het bijsturen van een bestaand beleid of de prille ontwikkeling van een drugbeleid, het gaat altijd om een complex proces. Wanneer de school een proces van verandering doorvoert, is het een absolute meerwaarde om de beginsituatie en de specifieke noden en behoeften van de school in kaart te brengen.

Dit kan door de leerlingen van de school te bevragen over middelengebruik binnen hun leefwereld (frequentie en hoeveelheid van gebruik, motieven, houding van vrienden, beschikbaarheid … ) en hun ervaringen met het huidige drugbeleid.

Intermediairs uit het lager onderwijs aanzetten tot het uitwerken van een beleidsmatige aanpak rond alcohol als onderdeel van een gezondheidsbeleid op school.

Het praatcafé vergroot de kennis en inzicht in opvoedingsvaardigheden bij ouders van diverse etnisch-culturele afkomst rond het thema TAD. De methodiek beoogt een discussie tussen ouders onderling op gang te trekken. Het inlevingsvermogen van de ouders in de situatie van de jongere wordt gestimuleerd. Daartoe wordt gebruik gemaakt van stellingen, sketches gemaakt door jongeren onder begeleiding van een toneelregisseur. De sketches leiden de verschillende thema’s in.

Gezonde Gasten is gericht op het opzetten van een integraal gezondheidsbeleid in jeugdhulporganisaties.
Er zijn specifieke materialen rond voeding, beweging en sedentair gedrag.
Rond tabak en mentaal welbevinden worden die nog gemaakt.

Dit initiatief bevat praatsessies en goed-gevoel-acties.
De Goed-gevoel-stoel is een methode om in groep met maatschappelijk kwetsbare mensen aan de slag te gaan rond geestelijke gezondheid. Ze bestaat uit drie praatsessies en een reeks doe-activiteiten (goed-gevoel-acties) voor het individu en voor de groep. In de drie praatsessies wordt op een visuele en toegankelijke manier gewerkt rond draaglast en het versterken van draagkracht. Belangrijk bij deze praatsessies zijn de veiligheid en het vertrouwen in de groep. Na de drie praatsessies wordt de draagkracht verder uitgebouwd aan de hand van de goed-gevoel-acties. Dit zijn laagdrempelige activiteiten, gekozen door de groep, waarmee op lange termijn gewerkt in groep (en later eventueel ook individueel) kan worden rond geestelijke gezondheidsbevordering.

Met deze spelfiches kan je aan de slag als je met je jeugdhuis of jeugdbeweging eens stil wil staan bij alcohol- en cannabisgebruik. Aan de hand van vijf spelen denk je met je groep na over wat je kan doen als je je zorgen maakt over het alcohol- en/of cannabisgebruik van een vriend. Dankzij een handig mapje en geplastificeerde fiches, trotseert dit pakket weer en wind, zodat ook jouw opvolgers dit pakket nog kunnen gebruiken. Het pakket bevat naast deze spelfiches ook vier bladwijzers met communicatietips. Maat in de Shit werd uitgewerkt door CAT Infopunt - CGG Eclips vzw en VAD.

Hulpverleners in de welzijns- en gezondheidssector worden regelmatig geconfronteerd met riskant of problematisch middelengebruik bij hun cliënten. Mensen aanzetten om dit gedrag te veranderen, blijkt niet eenvoudig. Heel vaak zien deze cliënten hun gebruik niet als een probleem en komen ze met een andere hulpvraag, zoals slaapproblemen, maagpijn, huisvesting, schulden,... Als de hulpverlener adviseert om het gebruik te stoppen of te minderen, moet hij vaak vaststellen dat de cliënt dit niet opvolgt. Een cliënt die zijn gedrag verandert, hervalt vaak plots weer in zijn oude patroon. Het 'gebrek aan motivatie' en het 'steeds weer hervallen' bezorgt menig hulpverlener gevoelens van machteloosheid.

Motiverende gespreksvoering blijkt een effectieve aanpak om gedragsverandering te bevorderen, ook bij cliënten die nog niet gemotiveerd zijn. 'Het Huis' laat u kennismaken met de belangrijkste principes ervan.

De SEM-J (individueel Screeningsinstrument Ervaringen met Middelengebruik voor Jongeren)is een screeningsinstrument waarmee begeleiders in CLB's, bijzondere jeugdzorg en JAC's op een eenvoudige manier een ernstinschatting kunnen maken van het middelengebruik van een jongere (12-18 jaar) en de nood aan verdere alcohol- en drugspecifieke begeleiding. De afname van de SEM-J dient te kaderen in een individueel begeleidingstraject. De handleiding biedt ten eerste concrete tips over de afname van de SEM-J, de scoring, de interpretatie en de bespreking van de resultaten. Ten tweede vindt u er achtergrondinformatie over het begeleiden en doorverwijzen van jongeren met alcohol- of andere drugproblemen.

Unplugged is een methodiek voor drugpreventie in het secundair onderwijs. In elke graad is de methodiek afgestemd op de noden van leerlingen, leerkrachten en school.