Basisonderwijs
ALCOHOL, ILLEGALE DRUGS, PSYCHOACTIEVE MEDICATIE, GAMEN EN GOKKEN
De meeste leerlingen in het lager onderwijs drinken nog geen alcohol. Toch is het een goed idee om er preventief mee aan de slag te gaan. Op die manier zorg je er mee voor dat leerlingen alcoholgebruik niet als vanzelfsprekend en normaal gaan zien. Ook wat betreft gamen kan je op school mee de balans bewaken door bijvoorbeeld alternatieven te stimuleren en gezonde grenzen te bespreken.
Een integrale aanpak waarbij je aandacht hebt voor de verschillende aspecten van een preventief beleid zorgt ervoor dat je impact hebt als school. Denk hierbij aan bijvoorbeeld inzetten op het voorbeeldgedrag van ouders en medewerkers, een ondersteunend schoolklimaat creëren waarbinnen alcohol en problematisch gamen bespreekbaar zijn met de oudste leerlingen, oog hebben voor (de begeleiding van) kinderen van ouders met een afhankelijkheidsprobleem, …
Op zoek naar ondersteuningsmaterialen, acties en projecten waarmee je als basisschool aan de slag kan?
Alles voor de setting onderwijs vind je hier.
Integraal werken rond alcohol en drugs op school
- Drugbeleid op school - Gids voor de coach. Hoe gaat een school best om met alcohol, illegale drugs, psychoactieve medicatie, gokken en problematisch gamen? Een Drugbeleid op School (DOS) biedt het antwoord. Deze gids is uitgewerkt voor secundaire scholen, maar ook een lagere school kan inspiratie opdoen in het draaiboek DOS. Verder is de uitwerking van een beleid in het lager onderwijs iets minder uitgebreid en, meer dan op regels en procedures, gefocust op voorbeeldgedrag van leerkrachten (en ouders) en op omgevingsinterventies die bijdragen aan het algemene welbevinden van de leerlingen als beschermende factor tegen risicogedrag. Hier lees je specifieke info over alcohol- en drugpreventie in het lager onderwijs.
Educatie
- In de leerlijn Verslavingspreventie in het onderwijs vind je per leeftijdsgroep terug over welke middelen je het best praat tijdens preventieve lessen, projectdagen, … Je ontdekt er ook welke aanpakken het beste werken en welke niet.
- Visietekst praten over alcohol, gamen en drugs in het lager onderwijs.
- Op school, als leerlingenbegeleider of in het CLB word je soms geconfronteerd met een aantal moeilijke vragen inzake de alcohol- en drugthematiek. Bijvoorbeeld: is het een goed idee om het over lachgas te hebben? Welke plaats heeft productinformatie in het geheel van educatie? Deze visieteksten bieden verheldering.
- Nognito (10-14 jaar) is een verzamelbundel van interactieve en speelse gespreksmethodieken voor de derde graad van het lager onderwijs over omgaan met alcohol. Maak Nognito mee bekend a.d.h.v. de bekendmakingsflyer.
- Vlucht naar Avatar – (10-12 jaar): lessenpakket over gezond gamen, met activerende werkvormen, zoals hoekenwerk, een digitaal bordspel, rollenspelen, leerlingenbundels, …
Regels en procedures
- Op zoek naar juridische achtergrondinformatie? Die vind je in de ‘Juridische handvatten voor het gebruik en misbruik van alcohol en andere drugs op school’ (nieuwe versie 2020).
Zorg en begeleiding
- Bekijk alle ondersteunende materialen voor leerlingenbegeleiding en CLB.
- Het kan zijn dat een leerling tijdens een gesprek vertrouwelijke informatie deelt. Hoe je hiermee omgaat, lees je in de factsheet ‘Omgaan met vertrouwelijke informatie’.
- Praten over alcohol, drugs en gamen: inspiratiebox voor jeugdhulpverleners. Gespreksmethodieken, zowel om het gebruik of het gamen bespreekbaar te maken en in te schatten, als om te werken aan gedragsverandering.
- Bij De Druglijn (druglijn.be) kan iedereen terecht met vragen over drank, drugs, pillen, gamen en gokken. Je kan De Druglijn bekendmaken bij de leerlingen, voor informatie, advies of een luisterend oor. De Druglijn is bereikbaar via telefoon (078 15 10 20), e-mail en chat.
- GRIP: een online tool op druglijn.be voor kinderen van ouders met een afhankelijkheidsprobleem.
Omgevingsinterventies
- Wil je een interactief infomoment organiseren voor ouders van tieners over alcohol, tabak, illegale drugs of gamen? Organiseer dan een ouderavond ‘Als kleine kinderen groot worden’. Opvoedingsvragen worden in groep op een interactieve manier besproken aan de hand van filmpjes en oefeningen. De sessie wordt begeleid door een preventiewerker en/of opvoedingsondersteuner.
- Als je ouder drinkt (-14): met dit boekje kunnen kinderen van ouders met een alcoholprobleem aan de slag. Ze krijgen tips en tricks om herkenbare gevoelens en situaties te plaatsen.
- Als kleine kinderen groot worden: brochure voor ouders over omgaan met tabak, alcohol en drugs in de opvoeding.
- Als kleine kinderen groot worden en gamen: brochure voor ouders over omgaan met gamen in de opvoeding.
- Ook als school doe je er goed aan om een alcohol- en drugbeleid op te stellen voor je medewerkers: een geheel van afspraken, regels, hulp en preventieve maatregelen over alcohol en illegale drugs. De website QADO ondersteunt organisaties bij het opstellen van zo’n beleid.
Neem een kijkje op de website van het Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs (VAD) voor meer informatie, advies, materialen en opleidingen over alcohol, illegale drugs, psychoactieve medicatie, gamen en gokken. De gratis online vormingen over de verschillende middelen, preventie en hulpverlening vind je op het vormingsplatform van VAD.
Je staat er niet alleen voor. Voor meer info, vorming, advies en coaching bij het uitwerken en implementeren van een alcohol- en drugbeleid kan je een beroep doen op de preventiewerkers tabak, alcohol en andere drugs van het Centrum Geestelijke Gezondheidszorg van jouw regio en jouw lokale of intergemeentelijke preventiewerker.
Kom ook bij je ziekenfonds meer te weten over dit thema:
Ben je op zoek naar concrete acties of initiatieven rond dit thema? Contacteer dan het Logo in jouw buurt.
“Een gezonde omgeving is de beste vorm van preventie.”
Hanna Peeters, stafmedewerker onderwijs bij het Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs (VAD)
Zoeken in WegWijzer Onderwijs
Preventie wat is dat nu juist? En welke organisaties zijn daarin actief? Hoe verklein je gezondheidsongelijkheid? En hoe speel je in op gedragsverandering? Ontdek het nu.