PREVENTIEMETHODIEKEN
VOOR MEER GEZONDHEID

Het Expertennetwerk Valpreventie is één actief netwerk waar de verschillende experten onderverdeeld worden in expertisegebieden (domeinen), op basis van de opleiding(en) die ze
gevolgd hebben bij het EVV.

Elk jaar, van 1 tot 10 oktober, zetten we (de Vlaamse Logo’s, het Vlaams Instituut Gezond Leven en Te Gek!?) het belang van een goede geestelijke gezondheid in de kijker. Doel?‘mentaal welbevinden’?en?‘psychische kwetsbaarheid’?bespreekbaar maken.??Tijdens de 10-daagse tellen we af naar 10 oktober: de internationale dag van de geestelijke gezondheid of de ‘World Mental Health Day’.

Elk jaar wordt een jaarthema gekozen.

Het gebruik van lachgas is geen nieuw fenomeen. Al jaren krijgt lachgas aandacht in de media en doen er verhalen de ronde over het gebruik van lachgas. Dit stelt ook steden en gemeenten voor heel wat uitdagingen. In deze infofiche bespreken we een lokale en integrale aanpak van lachgas door en voor steden en gemeenten.

Met de gezondheidsrally kan je in de loop van een parcours, binnen of buiten, al wandelend meer te weten komen over de bevolkingsonderzoeken naar kanker. Je beantwoordt de vragen 10 vragen die je op je weg tegenkomt. Er is een versie voor elk bevolkingsonderzoek naar kanker. De rally kan deel uitmaken van een gezondheidsproject, versterkt worden door een andere actie of je kan de rally apart organiseren. Deelnemers kunnen de rally zowel individueel als in kleine groepjes volgen.

De serious game 'Silver' is een veelzijdige game die de geestelijke gezondheid van jongeren tussen 12 en 16 jaar wil versterken. In Silver krijgen jongeren op een creatieve en interactieve manier meer inzicht in hun gedachten, emoties en gedrag door het volgen van een aantal personages en verhaallijnen. Silver bouwt aan het herkennen en aanpakken van denkgewoontes en het reguleren van emoties en indirect aan het probleemoplossend denken en sociale vaardigheden. De inhoud is gebaseerd op cognitieve gedragspsychologie.

ZonneSlimme Scholen is een zonnepreventiecampagne met aandacht voor een Zonneslim beleid, structurele maatregelen en educatie op school.
Scholen kunnen immers een belangrijke rol spelen om het risico op huidkanker zo laag mogelijk te houden want kinderen brengen ook veel tijd door op school, ook tijdens de ZONuren. Door een aangepaste beleid, voldoende schaduwstructuren en een smeerhoekje op school kan gezond zongedrag aangeleerd worden vanaf jonge leeftijd. Dit alles zit in het pakket Zonneslimme Scholen.
Om deel te nemen dient de school zich te registreren op de website en krijgt de school gratis toegang tot het aanbod met een checklist, een digitale toolkit, een educatieve doekoffer en communicatiemateriaal.

Binnen deze methodiek kunnen eerstelijnsteams ondersteuningsmateriaal terugvinden om met eet- en gewichtsproblemen aan de slag te gaan.
Doelgroep is de brede eerste lijn (zorg en welzijn) die in contact komen met zorgvragers met vragen rond eetgedrag, gewicht en uiterlijk.
Het materiaal biedt zowel basiskennis als meer gespecialiseerde informatie over vroegdetectie en vroeginterventie.

Gezondheid is meer dan de som van persoonlijke keuzes en genetische factoren. Ook onze omgeving heeft er een grote invloed op. Daarom ontwikkelde Gezond Leven een ondersteuningsaanbod voor lokale besturen en verenigingen om hen te helpen een gezonde publieke ruimte te realiseren. Een publieke ruimte op mensenmaat.

Grenswijs.be helpt je organisatie bij het opstellen van een beleid rond agressie, pesten en seksueel grensoverschrijdend gedrag.

Aan de hand van vijf verschillende tools kan je:
- Je beleid scannen om te ontdekken waar je aan kan werken. Op je eigen tempo je beleidsplan opstellen. Je kan het online bewaren, afdrukken en delen.
- Situaties beoordelen: zijn ze over de grens of niet?
- De ernst van een grensoverschrijdende situatie inschatten.
- Gepast reageren op situaties van grensoverschrijdend gedrag.

Hierbij werkt Grenswijs op drie niveaus:
1. Kwaliteitsniveau: een klimaat creëren waar je oké, fijn kan samenleven, of indien seksueel, waar fijn, oké seksueel gedrag kan gesteld worden.
2. Preventieniveau: weten hoe je grensoverschrijdend gedrag kan voorkomen.
3. Reactieniveau: weten hoe je op een incident reageert als het zich voordoet.

Zo ondersteunt Grenswijs je organisatie om een beleid rond grensoverschrijdend gedrag op te stellen.

LOES is ontworpen om hulpverleners in verschillende settings te ondersteunen bij de eerste psychosociale opvang en evaluatie van iemand die een suïcidepoging ondernam of kampt met suïcidale ideatie. Het is een semigestructureerd interview waarmee risicofactoren en zorgbehoeften in kaart worden gebracht. Het draagt bij tot het hanteren van een gemeenschappelijke taal binnen en over de grenzen van de instelling heen en faciliteert zo de informatieoverdracht. LOES biedt een aanzet tot het invullen van de risicoformulering en biedt tenslotte de mogelijkheid om het safety plan te introduceren. LOES kan worden afgenomen bij volwassenen en bij jongeren vanaf 12 jaar.

Otago is een internationaal gerenommeerd en gevalideerd oefenprogramma dat specifiek is ontwikkeld om valincidenten te voorkomen. Het bestaat uit een reeks spierversterkende en evenwichtsoefeningen die, mits enige supervisie en coaching, makkelijk individueel of in groep kunnen worden uitgevoerd. Het bewegingsgerichte oefenprogramma zet sterk in op de risicofactor mobiliteit, evenwicht en spierkracht, een van de belangrijkste risicofactoren in valproblematiek. Om een goede implementatie te kunnen bewerkstellingen, paste het EVV samen met een expertgroep, het Otago oefenprogramma en het hier bijhorende begeleidingstraject, aan de Vlaamse context aan.

'10.000 stappen: Elke stap telt' is een vier jaar durende campagne van Vlaams Instituut Gezond Leven in samenwerking met Sport Vlaanderen.
We inspireren en ondersteunen de lokale besturen vier jaar lang in de uitbouw van een beweegvriendelijke omgeving en een gezondere stad of gemeente. Doorloop je als lokaal bestuur het volledige vierjarige traject, dan eindig je met een stapvriendelijkere buurt die inwoners motiveert om meer te bewegen.
Vier hoofdthema’s (één per jaar):
2021: STAPPENSIGNALISATIES IN HET STRAATBEELD
2022: BEWEEGROUTES IN JOUW GEMEENTE
2023: INZETTEN OP HET STOP-PRINCIPE EN GEZONDE MOBILITEIT
2024: LOKALE BEWEEGACTIES OPZETTEN I.S.M. HET VERENIGINGSLEVEN
Elk jaar krijgen de lokale besturen ondersteuning, zowel financieel als inhoudelijk, rond deze beweegvriendelijke thema’s, zo komen we samen tot een beweegvriendelijke buurt.

Er heerst veel ongerustheid en misverstanden rond straling.

Met het babbelmoment kan je op een laagdrempelige manier een groepsgesprek houden over gezond wonen. Ze bestaat uit een reeks foto’s die je kan projecteren of een reeks praatplaten die je kan hanteren.

Infosessie / workshop over gezond wonen zoals proper thuis of de binnenmilieudokter + bijhorende materialen in kader van de train-de-trainer. Behandelt alle aspecten van de problematiek: wat zijn de gezondheidsrisico’s, welke problemen komen er vaak voor en hoe herken je ze, wat kan je zelf doen, waarom is ventilatie noodzakelijk,… Naargelang de behoeften van de doelgroep kunnen het niveau, de tijdsduur en het de specifieke thema’s aangepast worden in overleg met de Medisch milieukundige bij het LOGO. Is geschikt voor groepen en verenigingen die willen werken rond of hun leden wil informeren over gezond wonen. Bewustmaking rond het thema gezond wonen, deelnemers leren hoe ze zelf problemen in hun woning kunnen herkennen en aanpakken. Aanbrengen van belang van voldoende ventilatie in woningen.
Eerstelijnswerkers en thuiszorgwerkers: herkennen van binnenmilieuproblemen bij hun klanten, probleem kunnen inschatten, en kunnen doorverwijzen naar bevoegde diensten.

Een gezond binnenmilieu begint bij gezond bouwen en verbouwen.

Ga aan de slag met air@school en verbeter de luchtkwaliteit in de klas(sen) in het secundaire onderwijs. Ontdek zo dat gezonde lucht zorgt voor betere leerprestaties, motivaties en minder gezondheidsklachten. De materialen worden als pakket aangeboden aan de scholen.

In 2008 heeft de overheid een onderzoek laten uitvoeren om na te gaan hoe (on)gezond de (binnen)omgeving is waar onze kinderen zijn. Naar aanleiding van de resultaten van dit onderzoek werkte Kind & Gezin in samenwerking met de Logo’s een workshop uit.

Voordracht op een LOK door een Medisch Milieukundige.

Deze LOK-voordracht bespreekt volgende zaken:
- Kennis met betrekking tot impact van het milieu op de gezondheid in Vlaanderen en de rol van risicoperceptie.
- Ondersteuning in Vlaanderen inzake ‘gezondheid en milieu’, het medisch milieukundig netwerk.
- Concrete ondersteuning die u als huisarts kan krijgen bij vragen van patiënten inzake ‘gezondheid en milieu’-topics.
- Nadruk op concrete praktijkcases en ruimte voor eigen ervaringen uit de huisartsenpraktijk.

Teken leven overal: in je tuin, in de duinen, in het bos, ... Ze kunnen zich vastbijten in je huid en zo kan je ziek worden.